Anasayfa
TURKLER
Turkler
1923’te kurulan Turkiye Cumhuriyeti’nin tarihi iki ana kolda incelenir. Bunlardan ilki Turklerin Orta Asya’ya uzanan 4000 yillik parlak tarihi, digeri ise 11. yuzyildan itibaren Turklerin Anadolu’ya yerlesmesiyle baslayan ve Turklere yeni bir kimlik kazandiran Anadolu tarihidir.
Hunlar
Tarihte bilinen ilk Turk boyu olan Hunlar’a ait en eski kaynaklar milattan once 8. Yuzyildan kalmadir ve Cinlilere ait bu kaynaklarda Hunlardan Hiung-Nu diye bahsedilmektedir. Hunlardan bazilari batiya goc etmistir.
Gokturkler
522 yilinda Bumin Kagan tarafindan kurulan Gokturklerin yogun bir diplomatik etkinlik icinde oldugunu unlu Orhun Anitlarindaki yazilardan anliyoruz. Tonyukuk (olum tarihi: 720), Kultigin (olum tarihi: 731) ve Bilge Kagan (olum tarihi: 734) adina dikilmis bu anitlarda iyi bir devlet adaminin sahip olmasi gereken ozellikler anlatilmaktadir.
Uygurlar
Uygurlar 745 yilinda kendileriyle ayni etnik gruptan gelen Gokturk’leri yikmis, yerine kendi devletlerini kurmuslardir. Boylece Gokturk Devletinde yasayan insanlar artik Uygur egemenligi altinda yasamaya baslamis, bu tarimla ugrasan toplulugun yasadigi topraklara da Turkistan denmistir. 1229’da Mogollar Uygur Devletine son vermis fakat Uygur’larin kulturel ve politik mirasinin uzerine kendi devletlerini kurmayi ihmal etmemislerdir.
Turkler ve Islam
Turklerle muslumanlar arasindaki iliskiler 8. yuzyilda yogunlasmis ve bazi Turkler Islam’a ilgi duymaya hatta benimsemeye baslamislardir. Fakat Emevilerin (661-750) araplari kayiran yonetimi Turklerle iliskileri buyuk olcude azaltmistir. Abbasiler zamaninda ise bircok musluman Turk devlet yonetiminde cesitli gorevler ustlenmis, boylece Islam Turkler arasinda, Ceyhun nehrinin ote yaninda yayginlasmaya baslamistir. Kervanlar, Islam’in Orta Asya’da yayginlasmasinda buyuk rol oynamistir. 10. yuzyila kadar Turklerin buyuk cogunlugu Islam’i kabul etmis, bu da Turklerin 1 devlet altinda toplanmalarina on ayak olmustur. Tarihteki ilk musluman Turk devleti Karahanlilardir.
Karahanlilar
Karahanlilar 990-1212 tarihleri arasinda Maveraunnehir ve Turkistan’da hukum surmuslerdir. Turk kulturune ve tarihine yaptiklari camiler, okullar, kervansaraylar ve koprulerle buyuk katkida bulunmuslardir. Buhara ve Semerkant birer egitim merkezi haline gelmistir. Turk dili resmi dil olarak kullanilmis ve boylece ileriki nesillere aktarilmistir. Donemin en onemli sanat eseri Yusuf Has Hacib tarafindan yazilmis Kutatgu Bilig ( Saadet Veren Bilgi ) adli eserdir.
Gazneliler
Gazneliler 963 yilinda Turk hukumdar Sevuktekin tarafindan kurulmustur ve Islam’in Hindistan’da yayginlasmasi icin yogun caba sarfetmislerdir. 1186’da Oguzlar tarafindan uzun sure varlik gosteremeden yikilmislardir.
Ebu Reyhan el-Beyruni donemin unlu sanatcilarindan biridir. Donemin en onemli eserlerinden biri ise Firdevsi’nin 1009 yilinda yazdigi Seyhnamesidir.
Selcuklar
Gaznelileri yikan Oguzlar genis topraklar uzerinde buyuk bir devlet kurmayi basardilar, Gokturkleri de 6. yuzyilda Oguzlar kurmuslardi. Turkler arasinda Oguzlara Turkmen deniyordu.
Tugrul ve Cagri Beyler Selcuk Bey’in ogullari olduklari icin kurduklari devlet Selcuk Devleti olarak adlandirildi. Dandanakan Savasiyla 1040’ta Gaznelileri yiktiktan sonra Buyuk Selcuk Devleti’ni kurdular.
1071’de Alparslan Malazgirt’te Bizans ordusunu yenerek Anadolu kapilarini Turklere acti. 1071 Anadolu icin bir donum noktasi olmustur: Turkler ve Islamiyet bir daha cikmamak uzere Anadolu topraklarinda yayilmaya baslamistir. Ileriki yillarda Turkler utun Anadolu’yu egemenlikeri altina alip anadolu Selcuklu Devletini kurmuslardir.
Kilic Arslan (1153-1192) zamaninda Anadolu’da ilk egitim kurumlari olan biri Konya’da digeri Aksaray’da 2 tane medrese kurulmustur. Bunlari diger sehirlerde bircok medrese takip etmistir.
Salcuklular tibbi alanda da bircok kurum kurmus, neredeyse her sehire birer Darussifa (hastane) insa etmislerdir.
Iran’dan ve Fars kulturunden cok etkilenen Selcuklular farscayi kullanmis, fars tarzinda yasamislardir.
Beylikler
Buyuk Beylikler Donemi
Anadolu’daki birlik Anadolu Selcuklularin 1308’de yikilmasiyla son buldu. 16. yuzyilin baslarina kadar uc beylikleri ayri ayri, sadece kendi yorelerinde egemen olarak yasadilar. Butun bu beylikleri kendi altinda toplamayi basaran, Bursa, Bilecik ve Eskisehir’de kurulmus Osmanli Beyligi oldu.
14. yuzyilin sonunda bati Turklerini olusturan Turkmenler o gunun Islam dunyasinin en guclu devleti Osmanli Devleti’ni resmen kurmuslardi.
Beylikler doneminde kullanilan Turkce, Osmanlilar zamaninda yerini Osmanlicaya biraktiysa da, halk Turkce konusmaya ve Turkce’yi eserleriyle yasatmaya devam etti. Divan edebiyati suslu bir Osmanlicayi kullanirken, Halk edebiyati Turkce’nin guzelliklerini her gun daha cok kesfediyordu...
Turkler
1923’te kurulan Turkiye Cumhuriyeti’nin tarihi iki ana kolda incelenir. Bunlardan ilki Turklerin Orta Asya’ya uzanan 4000 yillik parlak tarihi, digeri ise 11. yuzyildan itibaren Turklerin Anadolu’ya yerlesmesiyle baslayan ve Turklere yeni bir kimlik kazandiran Anadolu tarihidir.
Hunlar
Tarihte bilinen ilk Turk boyu olan Hunlar’a ait en eski kaynaklar milattan once 8. Yuzyildan kalmadir ve Cinlilere ait bu kaynaklarda Hunlardan Hiung-Nu diye bahsedilmektedir. Hunlardan bazilari batiya goc etmistir.
Gokturkler
522 yilinda Bumin Kagan tarafindan kurulan Gokturklerin yogun bir diplomatik etkinlik icinde oldugunu unlu Orhun Anitlarindaki yazilardan anliyoruz. Tonyukuk (olum tarihi: 720), Kultigin (olum tarihi: 731) ve Bilge Kagan (olum tarihi: 734) adina dikilmis bu anitlarda iyi bir devlet adaminin sahip olmasi gereken ozellikler anlatilmaktadir.
Uygurlar
Uygurlar 745 yilinda kendileriyle ayni etnik gruptan gelen Gokturk’leri yikmis, yerine kendi devletlerini kurmuslardir. Boylece Gokturk Devletinde yasayan insanlar artik Uygur egemenligi altinda yasamaya baslamis, bu tarimla ugrasan toplulugun yasadigi topraklara da Turkistan denmistir. 1229’da Mogollar Uygur Devletine son vermis fakat Uygur’larin kulturel ve politik mirasinin uzerine kendi devletlerini kurmayi ihmal etmemislerdir.
Turkler ve Islam
Turklerle muslumanlar arasindaki iliskiler 8. yuzyilda yogunlasmis ve bazi Turkler Islam’a ilgi duymaya hatta benimsemeye baslamislardir. Fakat Emevilerin (661-750) araplari kayiran yonetimi Turklerle iliskileri buyuk olcude azaltmistir. Abbasiler zamaninda ise bircok musluman Turk devlet yonetiminde cesitli gorevler ustlenmis, boylece Islam Turkler arasinda, Ceyhun nehrinin ote yaninda yayginlasmaya baslamistir. Kervanlar, Islam’in Orta Asya’da yayginlasmasinda buyuk rol oynamistir. 10. yuzyila kadar Turklerin buyuk cogunlugu Islam’i kabul etmis, bu da Turklerin 1 devlet altinda toplanmalarina on ayak olmustur. Tarihteki ilk musluman Turk devleti Karahanlilardir.
Karahanlilar
Karahanlilar 990-1212 tarihleri arasinda Maveraunnehir ve Turkistan’da hukum surmuslerdir. Turk kulturune ve tarihine yaptiklari camiler, okullar, kervansaraylar ve koprulerle buyuk katkida bulunmuslardir. Buhara ve Semerkant birer egitim merkezi haline gelmistir. Turk dili resmi dil olarak kullanilmis ve boylece ileriki nesillere aktarilmistir. Donemin en onemli sanat eseri Yusuf Has Hacib tarafindan yazilmis Kutatgu Bilig ( Saadet Veren Bilgi ) adli eserdir.
Gazneliler
Gazneliler 963 yilinda Turk hukumdar Sevuktekin tarafindan kurulmustur ve Islam’in Hindistan’da yayginlasmasi icin yogun caba sarfetmislerdir. 1186’da Oguzlar tarafindan uzun sure varlik gosteremeden yikilmislardir.
Ebu Reyhan el-Beyruni donemin unlu sanatcilarindan biridir. Donemin en onemli eserlerinden biri ise Firdevsi’nin 1009 yilinda yazdigi Seyhnamesidir.
Selcuklar
Gaznelileri yikan Oguzlar genis topraklar uzerinde buyuk bir devlet kurmayi basardilar, Gokturkleri de 6. yuzyilda Oguzlar kurmuslardi. Turkler arasinda Oguzlara Turkmen deniyordu.
Tugrul ve Cagri Beyler Selcuk Bey’in ogullari olduklari icin kurduklari devlet Selcuk Devleti olarak adlandirildi. Dandanakan Savasiyla 1040’ta Gaznelileri yiktiktan sonra Buyuk Selcuk Devleti’ni kurdular.
1071’de Alparslan Malazgirt’te Bizans ordusunu yenerek Anadolu kapilarini Turklere acti. 1071 Anadolu icin bir donum noktasi olmustur: Turkler ve Islamiyet bir daha cikmamak uzere Anadolu topraklarinda yayilmaya baslamistir. Ileriki yillarda Turkler utun Anadolu’yu egemenlikeri altina alip anadolu Selcuklu Devletini kurmuslardir.
Kilic Arslan (1153-1192) zamaninda Anadolu’da ilk egitim kurumlari olan biri Konya’da digeri Aksaray’da 2 tane medrese kurulmustur. Bunlari diger sehirlerde bircok medrese takip etmistir.
Salcuklular tibbi alanda da bircok kurum kurmus, neredeyse her sehire birer Darussifa (hastane) insa etmislerdir.
Iran’dan ve Fars kulturunden cok etkilenen Selcuklular farscayi kullanmis, fars tarzinda yasamislardir.
Beylikler
Buyuk Beylikler Donemi
Anadolu’daki birlik Anadolu Selcuklularin 1308’de yikilmasiyla son buldu. 16. yuzyilin baslarina kadar uc beylikleri ayri ayri, sadece kendi yorelerinde egemen olarak yasadilar. Butun bu beylikleri kendi altinda toplamayi basaran, Bursa, Bilecik ve Eskisehir’de kurulmus Osmanli Beyligi oldu.
14. yuzyilin sonunda bati Turklerini olusturan Turkmenler o gunun Islam dunyasinin en guclu devleti Osmanli Devleti’ni resmen kurmuslardi.
Beylikler doneminde kullanilan Turkce, Osmanlilar zamaninda yerini Osmanlicaya biraktiysa da, halk Turkce konusmaya ve Turkce’yi eserleriyle yasatmaya devam etti. Divan edebiyati suslu bir Osmanlicayi kullanirken, Halk edebiyati Turkce’nin guzelliklerini her gun daha cok kesfediyordu...